| Negara Brunei Darussalam بروني دارالسلام |
||||||
|
||||||
 |
||||||
| Basisgegevens | ||||||
| Officiële landstaal | Maleis | |||||
| Hoofdstad | Bandar Seri Begawan | |||||
| Regeringsvorm | Absolute monarchie zonder politieke partijen (de facto dictatuur) | |||||
| Staatshoofd | Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah | |||||
| Religie | islam, boeddhisme, christendom | |||||
| Oppervlakte | 5.765 km² [1] (8,6% water) | |||||
| Inwoners | 393.372 (2011)[2] 415.717 (2013)[3] (0000072110 72,1/km² (2013)) |
|||||
| Overige | ||||||
| Motto | Brunei Darussalam (Maleis: Brunei, het huis van vrede) |
|||||
| Volkslied | Allah peliharakan Sultan | |||||
| Munteenheid | Bruneise dollar (BND) | |||||
| UTC | +8 | |||||
| Web | Code | Tel. | .bn | BRN | 673 | |||||
| Voorgaande staten | ||||||
|
||||||
|
||||||
Brunei, officieel de Staat Brunei Darussalam (Maleis: Negara Brunei Darussalam), is een land in Zuidoost-Azië. Het ligt op het eiland Borneo aan de Zuid-Chinese Zee en wordt verder geheel omringd door Maleisië. Brunei is met 5.765 km² iets groter dan Gelderland.
Inhoud
[verbergen]Geschiedenis[bewerken]
Brunei was vanaf de 14e eeuw een onafhankelijk sultanaat en omvatte toen het zuiden van de Filipijnen, en Sarawak en Sabah. In 1888 werd het een Brits protectoraat. De vertegenwoordigers van de Britse koning waren de Britse residenten in Brunei en later de hoge commissarissen.
De Japanners bezetten Brunei op 6 januari 1942. Op 14 juni 1945 werd Brunei door de Engelsen heroverd. Het sultanaat werd uiteindelijk op 1 januari 1984 onafhankelijk.
Sinds 1967 regeert sultan Hassanal Bolkiah als absoluut vorst. Het half gekozen en half benoemde parlement uit de Britse tijd werd na de onafhankelijkheid afgeschaft, maar in 2004 hersteld.
Brunei heeft affiliaties met: APEC, ASEAN en het Gemenebest van Naties (voorheen: Brits Gemenebest)
Bestuurlijke indeling[bewerken]
 Zie Districten van Brunei voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Brunei is onderverdeeld in vier districten, die daerah worden genoemd:
Demografie[bewerken]
Bevolking[bewerken]
Ongeveer twee derde van de bevolking is van Maleise afkomst. Chinezen vormen de belangrijkste etnische minderheid (15 procent van de bevolking).
Taal[bewerken]
De officiële taal is het Maleis; daarnaast is Chinees een belangrijke taal. Ook wordt in Brunei Engels gesproken.
Religie[bewerken]
De soennitische islam is de officiële religie van Brunei. Volgens de grondwet moet de sultan moslim zijn. Hij is ook de religieuze leider van de moslimbevolking van Brunei. Andere religies in Brunei zijn boeddhisme (17% van de bevolking, voornamelijk onder Chinezen), en christendom (31% van de bevolking). Sedert 1990 streeft de regering ernaar om de Maleise islamitische monarchie in het bewustzijn van het volk te verankeren (verbod op christelijke feestdagen en alcohol, invoering van meer islamitische feestdagen). De contractarbeiders die op onder andere de rubberplantages aan het werk werden gezet, waren hindoeïstisch.
Cultuur[bewerken]
De cultuur van Brunei lijkt sterk op de Maleise cultuur, met veel invloed van het hindoeïsme en de islam. Kinderen dragen net zoals in veel andere landen schooluniformen. Alcohol is niet te koop in winkels in Brunei, uit religieuze overwegingen. Er zijn geen discotheken of nachtclubs. Veel activiteiten vinden thuis plaats, zoals karaoke. Alcohol wordt gekocht in Sarawak, een gedeelte van Maleisië. Een buitenlander mag maximaal 12 blikjes bier of twee flessen wijn importeren voor eigen gebruik.
Brunei kent naast de islamitische en christelijke feestdagen twee nationale feestdagen: op 23 februari wordt de onafhankelijkheid gevierd en op 15 juli de verjaardag van de Sultan.
In Brunei kent men drie typen identiteitskaarten, namelijk geel (officiële inwoners), rood (permanente bewoners) en groen (buitenlanders met een werkvisum). Het is als buitenlander vrij moeilijk om een rode identiteitskaart te bemachtigen; de periode bedraagt voor mannen minimaal 20 jaar (mits getrouwd met een Bruneise vrouw). Voor een buitenlandse vrouw (getrouwd met Bruneise man) gaat het aanzienlijk sneller, tussen de 3 en 5 jaar.
Economie[bewerken]
De productie van ruwe olie en gas is goed voor bijna 90% van het BNP. Daarnaast is er kledingindustrie. De gezondheidszorg en studie is gratis, olie, rijst en woningen worden gesubsidieerd. Brunei streeft ernaar minder afhankelijk te worden van de inkomsten uit olie en gas. Brunei is lid van de APEC.
Muara Port is een haven in Muara circa 29 km van Bandar Seri Begawan. [4] Hier is ook de Muara Container Terminal.
Op arbeidsloon of op producten wordt geen accijns geheven. Op een auto zit gemiddeld 20% belasting. Wegenbelasting bedraagt gemiddeld 25 euro per jaar.
Geografie[bewerken]
Brunei bestaat uit twee delen, beide aan de Baai van Brunei gelegen, maar niet verbonden met elkaar. Van de bevolking leeft 97 procent in het westelijke deel dat verreweg het grootste is. Ongeveer tienduizend inwoners leven in het bergachtige oostelijke deel, in de provincie Temburong. Ook claimt Brunei delen van de Spratly-eilanden.
Steden[bewerken]
De belangrijkste steden zijn de hoofdstad Bandar Seri Begawan, de havensteden Kuala Belait en Muara en de oliestad Seria. In Seria wonen veel buitenlanders (Britten, Nederlanders) die daar ter plaatse voor de lokale oliemaatschappijen werken.
| Plaats | Inwoners (1991*) |
|---|---|
| Kampong Ayer** | 24.383 |
| Bandar Seri Begawan** | 21.484 |
| Kuala Belait | 21.163 |
| Seria | 21.082 |
| Tutong | 13.000 |
- * in 2001 vond een nieuwe volkstelling plaats, maar hiervan zijn (nog) geen gegevens beschikbaar voor de steden
- ** Kampong Ayer wordt meestal als onderdeel van Bandar Seri Begawan genoemd, waardoor het inwoneraantal van die stad op 45.867 komt
Bezienswaardigheden[bewerken]
- Bandar Seri Begawan met onder andere de Sultan Omar Ali Saifuddin-moskee en Istana Nurul Iman, het paleis van sultan Hassanal Bolkiah.
Klimaat[bewerken]
Het klimaat is tropisch, met hoge temperaturen, een hoge luchtvochtigheid, en zware regenval.
Gezondheidszorg[bewerken]
Gezondheidszorg in Brunei is gratis. Raja Isteri Pengiran Anak Saleha Hospital in Bandar Seri Begawan is het grootste ziekenhuis in Brunei. Het is geopend op 28 augustus 1984. Het is 170.000 m2 groot en ligt circa 0.8 km buiten het centrum.
Media[bewerken]
Media in Brunei verdedigen vooral de standpunten van de regering. Kranten in Brunei zijn Borneo Bulletin, Media Permata en de The Brunei Times.
De regering van Brunei heeft zes televisiekanalen die gebruikmaken van DVB-T (RTB 1, RTB 2, RTB 3 (HD), RTB 4, RTB 5 en RTB New Media (Game portal) en vijf radiostations (National FM, Pilihan FM, Nur Islam FM, Harmony FM en Pelangi FM).
Ook is er kabeltv (Astro-Kristal) en het radiostation Kristal FM.
UBD FM is een online radiostation van de Universiteit Brunei Darussalam [5]
Natuur[bewerken]
Brunei heeft diverse natuurgebieden zoals onder andere het Tasek Merimbun Heritage Park. Er zijn nog ongerepte stukken tropisch regenwoud.
Het Ulu Temburong Nationaal Park is gelegen ten zuiden van het district Temburong met 550 km2 bos. Het heeft een onderzoekscentrum, het Kuala Belalong Rainforest Field Studies Centre, dat alleen per boot bereikbaar is.
25 hectares van het Kuala Belalong gebied is voor projekten in samenwerking met de Universiteit Brunei Darussalam, Kuala Belalong Field Studies en het Smithsonian Tropical Research Institute. Het wordt het Belalong Rainforest Experience genoemd.
Onderwijs[bewerken]
Onderwijs in Brunei is gratis.
De Universiteit Brunei Darussalam is een universiteit sinds 1985 in Bandar Seri Begawan. Er zijn 12 studierichtingen en circa 2800 studenten.[6]
De Universiteit Islam Sultan Sharif Ali is een islamitische universiteit sinds 2007. Het heeft 4 studierichtingen.[7]
Politiek[bewerken]
De sultan van Brunei, sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah, is een van de rijkste mensen ter wereld.
Hij is staatshoofd en tevens regeringsleider (eerste minister). Hij wordt bijgestaan door adviesraden en ministers. Er is geen gekozen wetgevende macht. De eerste minister wordt door de sultan aangewezen, momenteel oefent hij die functie dus zelf uit.
Verkeer en vervoer[bewerken]
Brunei International Airport is de internationale luchthaven in Bandar Seri Begawan in Brunei.
De hoofdstad is per bus bereikbaar vanuit het westen van Brunei met de Bus of Bandar Seri Begawan via Miri in Sarawak in Maleisie vanaf de Sungai Tujuh Bus terminal en via de kustweg. Het oosten van Brunei (Temburong) is bereikbaar vanuit Sarawak in Maleisie, via Limbang vanaf de Kuala Lurah Bus terminal. Het busstation in Bandar Seri Begawan is gelegen in Jalan Cator. Er zijn zes busroutes in de omgeving van Bandar Serie Begawan de Central Line, Circle Line, Eastern Line, Southern Line, Western Line en de Northern Line.
Er is ook een busverbinding met de plaatsen Tutong, Seria en Kuala Belait. Er is een watertaxi, bekend onder de naam penambang, tussen Bandar Seri Begawan en Kampong Ayer. Er zijn ook verbindingen naar Temburong en Limbang, Lawas, Sundar en Labuan in Maleisie.
Sharia[bewerken]
In oktober 2013 maakte sultan Hassanal Bolkiah bekend dat in het sultanaat Brunei per april 2014 de sharia, de islamitische wetgeving, van kracht wordt. De sharia geldt alleen voor moslims en niet voor christenen, boeddhisten of mensen die een ander geloof aanhangen. Volgens de sultan moet de sharia worden gezien als een speciale richtlijn van Allah. De invoering ervan is volgens hem onderdeel van de geschiedenis van het land.